Het staat misschien wel haaks op de gedachte van Pasen: Oorlog. Helaas een onontkoombaar fenomeen van onze beschaving. Van jongs af aan zit conflict al een beetje in onze natuur. Als we klein zijn moeten we juist die speelgoedauto hebben waar die andere mee aan het spelen is. Moet het zandkasteel wat die andere mooier heeft gebouwd plat. In de loop der jaren leren de meeste gelukkig dat conflict niet en nooit de oplossing is.
Een gedeelte leert het echter nooit af. En helaas, door hoe onze wereldmaatschappij in elkaar steekt, door dictatuur of (semi)democratische processen, komen enkele van die personen die niet willen leren, op de machtigste posities. En in plaats van een conflict over een speelgoedauto, worden het conflicten over stukjes land, grondstoffen, ras, geloof of rijkdom. Door sommige van die conflicten kunnen we misschien nu vandaag de dag dan wel in vrijheid Pasen vieren, maar toch…
Oorlog hoort in een museum#
Een mooier motto kon het Oorlogsmuseum in Overloon niet gekozen hebben. Heel vroeger, toen deze snuiter misschien net twee turven hoog was, heb ik het museum al eens bezocht. Veel daarvan is echter niet blijven plakken. En met het paasweekend eens een keer anders willen invullen dan een standaard dagje meubelboulevard of outlet zoals half Nederland, een mooie bestemming om weer eens te bezoeken.
Een bestemming met historie. Het al in 1946 geopende museum, en daarmee het oudste Tweede Wereldoorlog museum van West-Europe, ligt op een historische plek. Richting het einde van de oorlog vond als onderdeel van Operation Marketgarden, op deze plek de Slag om Overloon plaats. Ook wel bekend onder de naam Operation Aintree. Aan het einde van de oorlog is een gedeelte van het slagveld door kerk en staat in erfpacht aan een stichting gegeven. Deze verzamelde en bracht al het ter plekke achtergebleven oorlogsmateriaal naar een schuur, en dat vormde de basis voor het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum Overloon.
In de loop der jaren is de collectie aanzienlijk uitgebreid en inmiddels bezit het museum een behoorlijk grote collectie aan oorlogsvoertuigen. Waaronder Panther-, Churchill-, en Sherman-tanks, vliegend materieel zoals een B-25 Mitchell-bommenwerper en een Spitfire. En daarnaast natuurlijk een overvloed aan civiele voorwerpen, documenten, uniformen, wapens en andere militaire voorwerpen.
Kortom, genoeg te zien en te ontdekken.
Overdaad#
En dat het een indrukwekkende collectie is merkten we al gauw. Het museum is min of meer in twee gedeeltes opgesplitst. Het eerste gedeelte neemt je mee door de oorlogstijd in het Nederland van 1940 tot 1945. Aan de hand van allerlei objecten komt zowel het verhaal van de bezetter, als het verzet aanbod.
Het overgrote deel van het museum bestaat uit een immense hal met meer dan 150 verschillende voertuigen. Met voor mij persoonlijke de B-25 als topstuk. Onder andere omdat dit vliegtuig ook betrokken is geweest bij bombardementen op m’n eigen woonplaats. Daarnaast is ook de in onderdelen tentoongestelde Lancester iets om stil van te worden. Een indrukwekkende collectie waar je zeker de tijd voor moet nemen om doorheen te wandelen.
Stilstaand#
Natuurlijk horen vernieuwingen in musea er ook bij. Sinds kort is het museum uitgebreid met een multimedia ervaring genaamd D-DEX. Zoals de naam al doet vermoeden experience rondom de D-Day landing in Normandië. Waarin je via enkele scenes met een compagnie meegenomen wordt vanaf de veilige kade in Engeland, via een schip, landingsvoertuig over het strand een bunker in. Met name de aankomst op het strand is indrukwekkend. Niet alleen door een stukje theatertechniek, maar ook door de ervaring en wat het met je doet.
De overtocht wordt gesimuleerd door middel van een 360 graden video waarbij je op één van de landingsvoertuigen richting strand gaat. Om je heen zie je op de schermen je boot, en de benamingsleden die zenuwachtiger en nerveuzer worden. Terwijl de muziek aanzwelt hoor en voel je om je heen granaten in het water slaan. Al die tijd niet wetende en zien waar je naar toe vaart. Totdat het luik voor je opengaat. De video speelt door en je ziet langs je de acteurs het strand op rennen totdat een paar tellen later pal voor je een granaat inslaat en een grote zwarte rookwolk opwerpt.
Nog geen tel later blijkt het videoscherm voor je verdwenen te zijn en sta je op het strand. Pal voor je een bunker met vurende machinegeweren op je gericht en om je heen schreeuwende soldaten die je commanderen om voorts te maken het strand op. En dat met oorverdovende oorlogsgeluiden om je heen. Verstijft…
Je weet dat het niet echt is, maar het enige wat ik kon was kort verstijven. Stil staan bij hoe uitzichtloos het zicht geweest moet zijn voor diegene die echt op die plek in de geschiedenis gestreden hebben en dit zagen toen voor hun het luik openging. Indrukwekkend, en om stil van te worden.
